Koivijver aanleggen, alles wat je moet weten

Een koivijver is een garantie voor een oase van rust. Het is een levend schilderij waar je uren naar kunt kijken en je gedachten kunt verliezen. Om ook op de lange termijn te kunnen blijven genieten van de koivijver is goede aanleg belangrijk. Een slecht doordachte vijver wordt na verloop van tijd een bron van ergernis. Een slecht systeem heeft uren onderhoud nodig en kan ziektes bij koi tot gevolg hebben. Om dit te voorkomen leggen we uit hoe je een koivijver aanlegt waarbij vitale koi en een goed systeem centraal staan.

Hoe groot moet een koivijver zijn?

Voor de minimale grootte van een koivijver bestaan geen vaste regels of richtlijnen. Het belangrijkste bij het houden van koi is dat je water stabiel blijft. Dit betekent dat de watertemperatuur en waterwaarden niet teveel schommelen. Daarnaast kunnen koi flinke vissen worden. Er wordt wel eens gezegd dat dat koi klein blijven in een kleine vijver, maar dat is niet waar. Er moet dus rekening gehouden worden met genoeg zwemruimte voor vissen van 70 centimeter.

Minimale diepte koivijver

Voor een stabiele watertemperatuur is de diepte van de koivijver van groot belang. Dit is meteen de belangrijkste reden dat koivijvers vaak behoorlijk diep zijn. Ook voor voldoende zwemruimte is de diepte belangrijk. De beste diepte voor beide factoren is 150 centimeter. Veel ondieper dan dit kun je niet gaan, dat is een garantie op problemen met de gezondheid van koi. Eigenlijk is 120 centimeter te ondiep, maar laten we dit als absoluut minimum aanhouden. Een ondiepe vijver heeft teveel temperatuurschommelingen waardoor koi grote kans op parasieten krijgen. Een parasiet die veel voorkomt in ondiepe vijvers is witte stip. Om meer koi in de vijver te kunnen houden kan er ook voor een diepte tot 2 meter gekozen worden.

Genoeg zwemruimte

Koi moeten genoeg ruimte hebben om te zwemmen. Dit betekent enerzijds dat er niet teveel vissen in de vijver moeten zwemmen. Anderzijds moet de vijver een minimaal formaat hebben om genoeg bewegingsruimte te hebben. Wat betreft bewegingsruimte is 5 vierkante meter het minimum. Rekening houdend met juiste diepte van 150 centimeter, komt dit uit op een minimale inhoud van 7,5 m³. Wil je er zeker van zijn dat de koi het goed naar hun zin zullen hebben, probeer dan zeker 10 m³ aan te houden.

Hoeveel koi in de vijver?

Voor het aantal koi in de vijver wordt vaak als stelregel genoemd: één koi per kubieke meter. Toch zijn er wel wat kanttekeningen die gemaakt kunnen worden bij deze uitspraak. Een koi van 70 centimeter produceert namelijk meer afvalstoffen dan 10 koi van 30 centimeter. Dat klinkt misschien alsof er 10 koi van 30 centimeter op 1 kubieke meter kunnen, maar dat is niet zo. Dit veroorzaakt namelijk veel stress en daarmee ziektes en de koi zullen ook gaan groeien. Op termijn leidt dit dus tot een flinke overbezetting. Het is daarom goed om inderdaad maar 1 koi per m³ aan te houden. Wanneer de koi over de 70 centimeter groeien is 1 koi per m³ zelfs teveel.

Hoe bouw je een koivijver?

Er zijn verschillende manieren om een koivijver te bouwen. Het verschil tussen deze manieren zit hem in de snelheid van bouwen en hoe lang de vijver mee gaat.

Vijver metselen

Veel vijvers zijn gemetseld. Hiermee heb je de mogelijkheid om de vijver een stukje hoger te maken dan het maaiveld. Metselen is de meest duurzame manier van bouwen, er kan namelijk niets gaan roesten. Het is wel noodzakelijk om een betonnen fundering te storten.

Vijver bouwen met sandwichpanelen

Iets wat zeker de afgelopen jaren in populariteit toeneemt is het bouwen met sandwichpanelen. Het is een snelle manier van bouwen. Slechts een fundering van een aantal betontegels is voldoende. Vervolgens kunnen de panelen onderling bevestigd worden door middel van stalen profielen. Voor iemand die handig is en goed kan lassen is het opbouwen van de panelen in 1 of 2 dagen mogelijk. Het grote voordeel van een vijver die gemaakt is van sandwichpanelen, is de hoge isolatiewaarde. Door de goed geïsoleerde vijverwand blijft de watertemperatuur stabiel, wat goed is voor de gezondheid van de koi.

HDPE vijver

Een HDPE vijver is een kant en klare vijver van HDPE materiaal. Dit is een stevig zwart kunststof, vaak wordt een dikte van 10 mm gebruikt. De bak wordt op maat gemaakt en met een kraan rechtstreeks in het gat geplaatst. Een hele snelle en gemakkelijke manier van vijverbouwen. Kies wel voor goede kwaliteit, het is niet de goedkoopste optie!

Bodemdrain

Een bodemdrain is een soort afvoerput onderin de vijver. Deze wordt met een 110 mm leiding gekoppeld aan het filter. Op deze manier wordt het vuil zoals ontlasting en blad van de bodem naar het filter geleid. Voor een optimale afvoer van het vuil naar het filter is een bodemdrain vele malen beter dan een losse pomp in de vijver. Daarnaast heb je met een bodemdrain geen slang over de rand van de vijver hangen.

Skimmer

Waar de bodemdrain het afval van de bodem afvoert, doet de skimmer dit aan de oppervlakte. Stof en bladeren op het wateroppervlak worden op deze manier naar het filter gestuurd. Op deze manier ziet de vijver er schoon uit en drijft er geen afval in.

Een geschikt filter kiezen

De filter voor een koivijver is op te delen in twee verschillende vormen van filtering. Een mechanisch filter haalt het afval uit het water. Dit is dus belangrijk om helder water te krijgen zonder zweefvuil. Aan de andere kant worden biologische filters gebruikt om de kwaliteit van het water goed te houden. Een biologisch filter breekt afvalstoffen zoals ammoniak en nitriet af, tot het minder schadelijke nitraat. Beide filters moeten op orde zijn voor goede waterkwaliteit en gezonde koi.

Mechanisch filter

Er zijn verschillende opties voor een mechanisch filter welke goed werken. Het verschil zit het vooral in hoeveel tijd het kost om schoon te maken en de kosten.

Filteren met borstels

De goedkoopste manier van filteren is door middel van filterborstels. Deze borstels worden tegen elkaar opgehangen in de filterkamer en vangen op deze manier het grove vuil op. Schoonmaken van de borstels kan een ‘smerig’ klusje zijn wat enige tijd in beslag neemt.

Filteren met een zeef

Een zeefbochtfilter, of vaak gewoon zeef genoemd, is al een stuk gemakkelijker in onderhoud. Het water valt op de zeef waardoor vuil uit het water wordt gefilterd. Afhankelijk van de hoeveelheid voer en draadalg moet dit filter in de zomer 3 keer per week tot dagelijks worden schoongemaakt in de zomer. In de winter is 1 keer per week schoonmaken voldoende. Een zeef schoonmaken is heel eenvoudig, het vuil kan in één beweging met de hand van de zeef verwijderd worden.

Filteren met een statisch bed

Een statisch bed filter is een bak met daarin kaldness of helix. Het water stroomt tussen deze kralen door en het vuil blijft achter in het statisch bed. Deze manier van filteren haalt fijner vuil uit het water dan de vorige genoemde opties. Een statisch bed is echter minder geschikt om alg en blad uit het water te filteren. Schoonmaken gebeurt door het statisch bed flink te beluchten. Zo komt vuil los van het filtermateriaal en kan het vuile water weggespoeld worden. Er wordt vaak gekozen voor eerst een zeef of borstels, met daarachter een statisch bed voor filtering van het fijnere vuil.

Filteren met een trommelfilter

Een trommelfilter maakt zichzelf schoon door met hogedruk sproeiers op het zeefdoek te spuiten. Het vuile water wordt direct afgevoerd naar het riool. Heel makkelijk te onderhouden dus, al moet het een en ander af en toe gecontroleerd worden. Hoopt er vuil op in de afvoergoot en zit er nog genoeg druk op de sproeiers? Kijk regelmatig of alles nog goed werkt. Een trommelfilter maakt het water glashelder en is zeer onderhoudsvriendelijk. De prijs is alleen net wat hoger dan bij de alternatieven.

Biologisch filter

Ook voor de biologische filtering zijn er verschillende opties. Het biologische filter heeft als het goed is nauwelijks onderhoud nodig. Het vuil wordt namelijk al afgevangen door het mechanische filter. Het bioloog is eigenlijk enkel bedoeld als plek waar bacteriën kunnen huisvesten. Een goede bacteriecultuur breekt de afvalstoffen die vissen produceren af.

Japanse matten

Japanse matten zijn al vele jaren een veelgebruikt filtermateriaal. Tegenwoordig worden ze wel eens overschaduwd door nieuwe technieken. Toch is de Japanse mat nog absoluut één van de beste filtermaterialen. Aan het eind van het voerseizoen kun je de matten een keer uitspoelen, verder hebben ze geen onderhoud nodig.

Bewegend bed

Een bewegend bed is in principe hetzelfde als een statisch bed, namelijk een filterkamer met kaldness of helix. Het verschil is dat een bewegend bed continu belucht wordt waardoor filtermateriaal in beweging blijft. Zo hoopt er geen vuil op in het bewegend bed. Door de continue beluchting krijgen de bacteriën veel zuurstof. Dit zuurstof hebben ze nodig om hun werk te kunnen doen.

Trickle filter of bakki shower

Een trickle filter of bakki shower is een filter met meerdere verdiepingen. Het water komt bovenin het filter binnen en druppelt vervolgens door het filtermateriaal naar beneden. Een trickle of bakki shower staat boven waterniveau. Er staat geen water in zoals gebruikelijk, maar het water valt erdoorheen naar beneden. Een trickle of bakki shower wordt door velen gezien als het beste biologische filter. Het kost alleen net wat meer stroom omdat het water omhoog gepompt moet worden.

Welke pomp kiezen?

Als stelregel voor het kiezen van de juiste pomp geldt: de totale inhoud van de vijver moet 1 keer per uur rondgepompt worden. Bij een vijver van 10.000 liter moet er dus ieder uur 10.000 liter verpompt worden. Dit betekent niet dat een vijverpomp van 10.000 liter voldoende is! Door leidingwerk gaat er namelijk veel capaciteit verloren. Vaak is een pomp van 15.000 tot 20.000 liter nodig om uiteindelijk 10.000 liter per uur te pompen.

Tips bij het kiezen van een vijverpomp:

Kies voor een verstelbare pomp met overcapaciteit. Door de overcapaciteit kan de pomp op een lager wattage draaien. Dit bespaart veel stroom!
Kies twee lichtere pompen in plaats van één zware pomp. Als er ooit een pomp stuk gaat draait de andere pomp gewoon door. Zo blijft het water goed bij een probleem met de pomp en is er geen reden voor paniek.
Investeer is een zuinige pomp. Misschien kost een energiezuinige pomp wat duurder in aanschaf. Dit verdien je in de loop der jaren zeker terug door het lage stroomverbruik.